Κουλούρια Θεσσαλονίκης

Sharing is caring!

Το κουλούρι, είναι ένα αρτοποιητικό προϊόν που εμφανίζεται στη διατροφή του ανθρώπου από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια. Γίνεται γνωστό την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και εμφανίζεται κυρίως στην Κωνσταντινούπολη και τη Θεσσαλονίκη.

Η λέξη κουλούρι προέρχεται από τη βυζαντινή λέξη “κολλίκιον”, που αναφέρεται σε πολλά βυζαντινά κείμενα.

Το επάγγελμα του αρτοποιού-κουλουροποιού ασκούσαν κατά κύριο λόγο Έλληνες από την Ήπειρο. Η παράδοση λέει ότι το σχήμα της κεφαλής των Ηπειρωτών προέρχεται από το βάρος της τάβλας των κουλουριών που κουβαλούσαν στο κεφάλι τους οι πωλητές. Γνωστή είναι επίσης και η ευχή της ηπειρώτισσας μάνας προς το αγόρι της, η οποία με ένα χτύπημα στο κεφάλι έλεγε: “Άντε και στην Πόλη κουλουρτζής”.

Από τα μεσάνυχτα οι τεχνίτες στους φούρνους που άναβαν με ξύλα, ετοίμαζαν το προζύμι από μαγιά ψωμιού. Πριν ξημερώσει τα κουλούρια ήταν έτοιμα και η μυρωδιά του ψημένου σησαμιού ήταν πειρασμός για κάθε περαστικό. Οι μικροπωλητές με τους ταβάδες στο κεφάλι ή με καλάθια ξεχύνονταν στους δρόμους από τα ξημερώματα και μέχρι τις 10-11 το πρωί ξεπουλούσαν. Τα κουλούρια ήταν ένα νόστιμο κολατσιό για τους εργαζόμενους και η χαρά των παιδιών τις Κυριακές μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας.

Πολλές φυσικά είναι και οι αναφορές γύρω από το κουλούρι, τόσο στη λαϊκή μας παράδοση, “Κουλούρια πλάθει και ψωμιά κι η γειτονιά μυρίζει, σαν η ξυλένια φτυάρα του φουρνίζει ξεφουρνίζει και από τα χέρια του εμείς ψωμί ξεροψημένο τρώμε ζεστό και όμορφο Θεού ευλογημένο”, όσο και στην ποίηση. Χαρακτηριστικό είναι ένα απόσπασμα από παλιό ποίημα του Ανθολογίου της Β’ τάξης του Δημοτικού της δεκαετίας 60-70: “Κουλουρά, κυρ κουλουρά, τόση αν χάριζαν χαρά τα κουλούρια όλου του κόσμου, θάλεγα: – Δασκάλα, δώσμου όσα θες μηδενικά μυρωδάτα και γλυκά”.

Στην Πόλη οι κουλουρτζήδες διαλαλούσαν το εμπόρευμά τους με την ονομασία “κουλούρι Θεσσαλονίκης”. Πολύ αργότερα, την ίδια ονομασία χρησιμοποιούσαν και οι κουλουρτζήδες των Αθηνών, όταν έβγαιναν στις πλατείες με τις τάβλες στο κεφάλι. Έτσι, οι ίδιοι οι τεχνίτες, παραγωγοί και πωλητές προσδιόρισαν ιστορικά το, τόσο διαδεδομένο σήμερα στην Ελλάδα, κουλούρι Θεσσαλονίκης με το γνωστό σχήμα, το μπόλικο σησάμι και την τραγανή γεύση.

(Πηγή: Ένωση Αρτοποιών Θεσσαλονίκης)

Το κουλούρι είναι ένα εξαιρετικό σνακ, ειδικά όταν είναι τραγανό.  Τρώγεται όπως είναι αλλά για πιο “αμαρτωλό” κολατσιό, κόψτε το στη μέση και βάλτε βούτυρο και μαρμελάδα ή μέλι ή ακόμη τυρί και ζαμπόν και κάντε το σάντουιτς.

Κουλούρια Θεσσαλονίκης, συνταγή της Ήβης

Χρόνος Ετοιμασίας: 15 λεπτά

Χρόνος φουσκώματος:  περίπου 1/2 ώρα

Χρόνος ψησίματος: 25 λεπτά

Γίνονται: 10

Υλικά:

• 500 γραμμάρια αλεύρι για ψωμί (κρατάμε ½ κούπα)
• 1 φακελάκι μαγιά (9 γραμμάρια)
• 1 κούπα χλιαρό νερό
• ½ κ.γ. ζάχαρη
• ½ κ.γ. αλάτι
• ¼ κούπας ελαιόλαδο
• 250 γραμμάρια σουσάμι

Εκτέλεση:

1. Σε ένα μεγάλο μπωλ βάζουμε το αλεύρι, τη μαγιά, το αλάτι και τη ζάχαρη καθώς και το ελαιόλαδο και τα ζυμώνουμε να απορροφηθεί το ελαιόλαδο.  Μπορείτε να κάνετε τη ζύμη στο μίξερ αλλά και στο χέρι γίνεται πολύ εύκολα.
2. Δοκιμάζουμε το νερό να είναι χλιαρό.  Κάνουμε το τέστ με το μικρό μας δακτυλάκι.  Εάν ανεχόμαστε το νερό όταν μετρήσουμε μέχρι το 5, το νερό είναι έτοιμο.
3. Ρίχνουμε το νερό λίγο-λίγο και ανακατεύουμε μέχρι να γίνει η ζύμη και να μην κολλάει στα χέρια μας ή στο μπωλ του μίξερ.
5. Τη σκεπάζουμε και την αφήνουμε σε ζεστό μέρος να διπλασιαστεί σε όγκο, περίπου μισή ώρα, ανάλογα με τη θερμοκρασία.
6. Όταν η ζύμη φουσκώσει την ξαναζυμώνουμε για πέντε λεπτά.
7. Χωρίζουμε τη ζύμη σε 10 κομμάτια και ρίχνουμε αλεύρι στην επιφάνεια εργασίας μας.  Κάνουμε κορδόνια περίπου 30 εκ. μήκος.
9. Έχουμε ένα ταψάκι με χλιαρό νερό, βουτάμε τη ζύμη γρήγορα μέσα στο νερό, ενώνουμε τις δύο άκριες και μετά ρίχνουμε το κουλούρι μέσα στο σουσάμι, να πιάσει παντού.
11. Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200 βαθμούς και μετά το χαμηλώνουμε στους 180.  Ψήνουμε μέχρι να πάρουν ένα χρυσόξανθο χρώμα.
12. Τα σερβίρουμε, κατά προτίμηση ζεστά.

 

Εάν θέλετε μπορείτε να τα φτιάξετε από πριν και να τα βάλετε στην κατάψυξη, είτε τη ζύμη ή τα κουλούρια αφού τα ψήσετε.  Τα βάζετε σε σακουλάκια ή τα τυλίγετε με αλουμινόχαρτο και απλώς τα ξεπαγώνετε και τα ζεσταίνετε.

Το βιβλίο μου κυκλοφορεί και στα Αγγλικά με τον τίτλο “Mint, Cinnamon & Blossom Water, Flavours of Cyprus, Kopiaste!” και διατίθεται σε όλα τα καταστήματα Amazon ή από εμένα.

 

Το δεύτερο βιβλίο μου “More Than A Greek Salad” κυκλοφορεί μόνο σε ψηφιακή μορφή στα Αγγλικά από το Amazon.

Άλλες παρόμοιες συνταγές:

Γλυσταρκές

Kopiaste

 

Κοπιάστε και Καλή Όρεξη!

Sharing is caring!