Skip to Content

Μακαρουνωτές χυλοπίτες

Μακαρουνωτές χυλοπίτες

Sharing is caring!

 

Οι Μακαρουνωτές Χυλοπίτες (από το μακαρόνι), όπως τις έλεγε η πεθερά μου, είναι παραδοσιακό ζυμαρικό της Πελοποννήσου, αλλά και σε άλλες περιοχές όπου έχουν αιγοπρόβατα, που γίνονται με αυγά και πρόβειο γάλα.  Μοιάζουν με τις ταλιατέλλες ή τα φετουτσίνι στο σχήμα και ονομάζονται μακαρουνωτές για να περιγράψουν το μέγεθος τους, σε σχέση με τις μικρές χυλοπίτες.

Την περασμένη εβδομάδα, πριν φύγω για λίγες ημέρες στη Θεσσαλονίκη, το Presto Pasta Night, (όπου bloggers από όλο τον κόσμο γράφουμε συνταγές για ζυμαρικά), γιόρταζε ένα χρόνο από τότε που ξεκίνησε το event αυτό και θέλησα να συμμετέχω και εγώ προβάλλοντας έτσι μια δική μας παραδοσιακή συνταγή.  Αρχικά σκόπευα να γράψω μια από τις συνηθισμένες συνταγές που κάνουμε με τις χυλοπίτες, αλλά ως συνήθως θέλησα να γράψω και μερικά στοιχεία για το φαγητό αυτό.

Δεν ήξερα και πολλά πράγματα για τις χυλοπίτες εκτός του ότι είναι ένα παραδοσιακό ζυμαρικό που περιέχει και αυγά.

Συνήθως, όταν επισκεπτόμαστε τους συγγενείς μας στη Σπάρτη, τις αγοράζουμε από ένα τοπικό μικρό εργαστήρι που φτιάχνει χυλοπίτες.  Εάν παράγεις δικά σου υλικά, μπορείς να τους τα δόσεις και θα σου τις φτιάξουν και πληρώνεις μόνο τον κόπο τους.   Εάν έχεις και χρόνο να περιμένεις, σου τις αποξηραίνουν κιόλας. 

Όταν ξεκίνησα να γράφω τη συνταγή που ήδη είχα έτοιμη, ο άντρας μου έλειπε από το σπίτι και όταν προσπάθησα να βρω κάποια στοιχεία στο ιντερνέτ δυστυχώς δεν βρήκα τίποτε, παρά μόνο τις συνηθισμένες συνταγές.

Ήξερα από αυτά που άκουγα από τους συγγενείς μας ότι παλιά στα χωριά φτιάχνανε μόνοι τους τις χυλοπίτες τους αλλά πέρα από αυτό δεν ήξερα τίποτε άλλο.  Πήρα τηλέφωνο την κουνιάδα μου στη Σπάρτη να μου πει κατ’ αρχήν τη συνταγή και μετά κάποιες πληροφορίες, εάν ήξερε, για να τις γράψω.  Εκτός από τη συνταγή που μου έδωσε, δυστυχώς ούτε και εκείνη θυμόταν πολλά πράγματα αλλά μου λέει περίμενε να ρωτήσω τη μαμά να δω αν θυμάται να μας πει κάποια πράγματα.

Η πεθερά μου και εγώ

Η πεθερά μου παρόλο που είναι 95 χρόνων, έχει πολύ καλό μνημονικό και μυαλό ξυράφι.  Θυμάται με κάθε λεπτομέρεια ιστορίες από το χωριό που ζούσαν μέχρι το 1960, το Ίσιωμα, Καρυών, Μεγαλουπόλεως και ότι την ρωτήσεις από τα παλιά το θυμάται με κάθε λεπτομέρεια.

Εκτός από μικροπροβλήματα υγείας με τα πόδια της και λίγη χοληστερόλη, κατά τα άλλα δεν έχει άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας.  Μέχρι τα 80 – 85 της έπλεκε με το βελονάκι ασταμάτητα και ποτέ δεν φόρεσε γυαλιά στη ζωή της.  Έφτιαξε διάφορα πράγματα, όπως πλεκτές κουβέρτες, τραπεζομάντηλα, πετσετάκια, μπορντούρες για κουρτίνες κλπ για όλα της τα παιδιά πρώτα και μετά ξεκίνησε να φτιάχνει από κάτι για όλα της τα εγγόνια.

Τα τίμησα δεόντως όλα όσα μας χάρισε, αλλά κάποια στιγμή σταμάτησα να τα χρησιμοποιώ γιατί τα θεωρούσα παλιομοδίτικα αλλά τώρα τα χρησιμοποιώ πολλές φορές στις φωτογραφίες μου.

Την ώρα που πήρα τηλέφωνο ήταν ξαπλωμένη για να της μιλήσω και δεν ήθελα να σηκωθεί για να της μιλήσω απευθείας.  Έτσι ό,τι ρωτούσα την κουνιάδα μου και δεν ήξερε η ίδια να μου απαντήσει, τη ρωτούσε και μου τα μετέδιδε η κουνιάδα  μου.

Όπως μας είπε, για να γίνουν οι χυλοπίτες, οι γυναίκες βοηθούσαν η μια την άλλη στην παρασκευή τους.   Συνήθως τις έφτιαχναν αφού έκλειναν τα σχολειά, γύρω στο τέλος Ιουνίου μέχρι τέλος Ιουλίου.  Εκείνη η εποχή ήταν η πιο κατάλληλη γιατί είχαν πολλά αυγά, γάλα πρόβειο ή κατσικίσιο και αλεύρι, ο καιρός ήταν καλός για να στεγνώσουν οι χυλοπίτες και τα παιδιά ήταν στο σπίτι για να βοηθήσουν.  Οι γυναίκες, συνήθως συγγενείς και φίλες μεταξύ τους, κανόνιζαν πότε να πάνε στο τάδε σπίτι και άλλες έφερναν κατόπιν συνεννόησης, είτε τα αυγά που τους περίσσευαν ή το γάλα τους ή το αλεύρι.   Αφού τελείωναν, ξεκουραζόντουσαν μερικές μέρες και μετά πήγαιναν σε άλλο σπίτι και ούτω καθ’ εξής μέχρι να φτιάξουν όλοι τις χυλοπίτες τους.

Κάποιες ζύμωναν, άλλες άνοιγαν το φύλλο και άλλες τις έκοβαν.   Συνήθως τις έκοβαν σε μικρά τετραγωνάκια αλλά καμιά φορά τις έκαναν και μακριές και όπως μας είπε η πεθερά μου τις έλεγαν μακαρουνωτές.

Τα παιδιά βοηθούσαν και αυτά. Τα μεγαλύτερα πρόσεχαν τα μικρότερα και βοηθούσαν και αυτά όσο μπορούσαν, κουβαλούσαν νερό από τη βρύση του χωριού και τους έφερναν τα υλικά που χρειάζονταν.

Μετά, αφού τις έκοβαν, έστρωναν πάνω στα τραπέζια ή σε άλλες επιφάνειες, ακόμη και κάτω στο πάτωμα τραπεζομάντηλα και σεντόνια  και τις έβαζαν πάνω μέχρι να στεγνώσουν καλά, περίπου δύο με τρεις ημέρες ήταν αρκετές. Τα παιδιά έπρεπε κάθε τόσο να πηγαίνουν να τις ανακατεύουν για να ξεραθούν ομοιόμορφα από όλες τις πλευρές. Μετά γέμιζαν μεγάλα πάνινα τσουβάλια και τα έδεναν με σπάγκο από πάνω.Τα τσουβάλια αυτά ήταν κάτι σαν τις μαξιλαροθήκες αλλά πολύ μεγαλύτερα και έτσι αεριζόντουσαν και δεν μούχλιαζαν μέχρι την άλλη χρονιά που θα ξαναέφτιαχναν.

κόβουμε-χυλοπίτες

Όταν τελείωσα το τηλεφώνημα και έμαθα όλα αυτά, αντί να συνεχίσω το γράψιμο της συνταγής, που ήδη είχα έτοιμη, προτίμησα να γράψω για τη διαδικασία αυτή και έτσι σταμάτησα το γράψιμο και έβαλα μπρος να τις φτιάξω. Δεν μου πήρε πάνω από μιάμιση ώρα η όλη διαδικασία.  Όσο τις έφτιαχνα γύρισε και ο άντρας μου και του είπα τα σχετικά και θυμήθηκε και αυτός μερικά πράγματα, όπως το κουτσομπολιό των γυναικών και τα καλαμπούρια τους, αλλά και το πόσο άρεσε στα παιδιά να συναγωνίζονται μεταξύ τους στο ποιος θα έκοβε τις καλύτερες χυλοπίτες.   Άλλος τις έκοβε τετραγωνισμένες, άλλος λοξά,  μπακλαβωτά κλπ.  Θυμήθηκε επίσης ότι την ημέρα που γίνονταν οι χυλοπίτες δεν περίσσευε γάλα για να πιουν αλλά επίσης πόσο ωραία μύριζε το σπίτι.   Πολλές φορές η πεθερά μου δεν έφτιαχνε όλη τη ζύμη χυλοπίτες, αλλά κράταγε λίγη και τους έφτιαχνε γλυκά, κάτι σαν τις δίπλες αλλά επειδή δεν είχαν πάντα μέλι, τις έτρωγαν με ζάχαρη από πάνω.

Η ποσότητα που έφτιαξα ήταν αρκετά μεγάλη.  Ήταν αρκετή για να μαγειρέψω τουλάχιστον τρεις φορές για πενταμελή οικογένεια.  Όσες περίσσεψαν τις έκοψα και τις άφησα να στεγνώσουν για δυο μέρες.

Εάν δεν ξέρετε να ανοίγετε φύλλο στο χέρι, αλλά έχετε μηχανή που ανοίγει φύλλο, σας συνιστώ να τις δοκιμάστε έστω για μια φορά να τις κάνετε μόνες σας για να δείτε κατ’ αρχήν πόσο εύκολο είναι να γίνουν και δεύτερο πόσο πιο νόστιμες είναι.  Δείτε το βίντεο που φτιάχνω το φύλλο στη μηχανή.  Δεν έχουν καμία σχέση με αυτές που βρίσκουμε στο σουπερμάρκετ και ας γράφουν στη συσκευασία «Χωριάτικες Χυλοπίτες» ή «Οι χυλοπίτες της γιαγιάς» ή οτιδήποτε άλλο για να μας τις πουλήσουν.

κολάζ-μακαρουνωτές-χυλοπίτες

Μακαρουνωτές χυλοπίτες

Χρόνος προετοιμασίας: 10 λεπτά συν 30 λεπτά να ξεκουραστεί η ζύμη
Χρόνος κοπής: 1 ώρα
Χρόνος μαγειρέματος: 15 λεπτά

Υλικά:

(Η ποσότητα αυτή είναι για να φάνε πέντε άτομα, για τουλάχιστον τρεις φορές)

  • 1 κιλό αλεύρι χωριάτικο ή για όλες τις χρήσεις
  • 3 – 4 αυγά (εγώ έβαλα 3)
  • 2/3 φλιτζανιού πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα
  • ½ κουταλάκι αλάτι

Για να βράσουν:

Ζωμό κότας ή μπόλικο Νερό με 1 κουταλιά αλάτι

Για σερβίρισμα:

Μυζήθρα ξερή

Φρέσκο βούτυρο πρόβειο

ή κάποια σάλτσα της αρεσκείας σας

Εκτέλεση:

Βάζουμε στο μπωλ του μίξερ τα 2/3 από το αλεύρι, το αλάτι και τα αυγά και ανακατεύουμε με το γάντζο στο μίξερ, σε χαμηλή ταχύτητα. Προσθέτουμε σιγά-σιγά το γάλα (μπορεί να μη χρειαστεί όλο) και ζυμώνουμε , μέχρι να γίνει η ζύμη.  Αυτό το καταλαβαίνουμε γιατί η ζύμη αρχίζει να μαζεύεται στον γάντζο και καθαρίζουν τα τοιχώματα του μπωλ.  Θα δοκιμάσουμε με το χέρι να δούμε εάν η ζύμη κολλάει στα χέρια και αν κολλάει θα προσθέσουμε και άλλο αλεύρι.  Σκεπάζουμε τη ζύμη με καθαρή πετσέτα και την αφήνουμε να ξεκουραστεί για μισή ώρα.

Χωρίζουμε τη ζύμη σε μικρά κομμάτια, περίπου στο μέγεθος ενός μικρού λεμονιού και το πιέζετε να γίνει πλακέ, γύρω στο 1 εκατοστό. Το αλευρώνουμε και από τις δύο πλευρές και το περνάμε από τη μηχανή που ανοίγει ζύμη ξεκινώντας από το Νο. 1.   Το ξανά αλευρώνουμε και το περνάμε από το 3 και μετά ξανά αλεύρι και το περνάμε από το 5.  Το τοποθετούμε σε αλευρωμένη επιφάνεια.  Αφού ανοίξουμε όλα τα κομμάτια θα κόψουμε τη ζύμη περίπου 25 εκατοστά μήκος.   Βάζουμε στη μηχανή το εξάρτημα που κόβει μακριές λωρίδες (linguine) και θα περάσουμε τη ζύμη.   Μόλις κοπούν αλευρώνουμε καλά τις λωρίδες καλά να μην κολλήσουν μεταξύ τους και τις τοποθετούμε σε ένα αλευρωμένο τραπεζομάντηλο.   Εάν θέλουμε να φτιάξουμε τις μικρές χυλοπίτες, θα τις κόψουμε με το μαχαίρι στο μέγεθος που θέλουμε.

Αυτές οι οδηγίες είναι για τη χειροκίνητη μηχανή για φύλλο. Εάν στο μίξερ σας έχετε εξάρτημα που ανοίγει φύλλο, από το 1 θα πάτε στο 5 και μετά στο 8, ακολουθώντας την ίδια ακριβώς διαδικασία.

Για να τις μαγειρέψετε θα βάλουμε αρκετό νερό στην κατσαρόλα να βράσει. Θα ρίξουμε το αλάτι και θα βράουμε τις χυλοπίτες, ανακατεύοντας κατά διαστήματα γιατί επιπλέουν στην επιφάνεια. Αφού βράσουν για πέντε λεπτά θα τις σουρώσουμε και θα τις σερβίρουμε σε πιατέλα ή κατευθείαν στα πιάτα.

Θα τρίψουμε επάνω μπόλικη μυζήθρα ξερή.

Σε ένα μπρίκι ή μικρό κατσαρολάκι θα βάλουμε το βούτυρο να κάψει και θα το ρίξουμε όσο είναι καυτό πάνω στο τυρί.  (Η ποσότητα του βουτύρου είναι αναλόγως πώς αρέσει στον καθένα, αλλά θα έλεγα μια κουταλιά της σούπας είναι αρκετή για κάθε πιάτο).

Εάν τις σερβίρουμε σαν συνοδευτικό με φαγητό που έχει σάλτσα τότε δεν χρειάζεται το βούτυρο.

μακαρουνωτές-χυλοπίτες-με-σάλτσα

 

Κοπιάστε και Καλή Όρεξη,

υπογραφή Ήβη

Sharing is caring!

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.

Μαρία

Friday 5th of November 2010

πριν απο καποια χρονια ετσι τις φτιαχναμε και εμεις.Τωρα ας ειναι καλα τα ειδικα μαγαζια που τις φτιαχνουν με δικα μας υλικα.

Μαριάνθη

Friday 5th of November 2010

Τέλεια συνταγή και μου τρέχουν τα σάλια μόνο να βλέπω τις φωτογραφίες σου!

Γιώτα

Tuesday 2nd of November 2010

Ηβη μου έφερες πίσω τόσο ωραίες αναμνήσεις από τη γιαγιά μου. Μακάρι να ήξερα να ανοίγω φύλλο!

Ivy

Wednesday 5th of March 2008

Θα περιμένω να μου πεις. Φιλάκια.

heart n soul

Wednesday 5th of March 2008

καλημέρα. Θα κάνω κουβέντα με τη μάδερ:) συνέχισε να μας μαθαίνεις

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.

Privacy Policy · Copyright